Mówiąc o priorytetach, eksperci zwracali szczególną uwagę na konieczność profilaktyki chorób odkleszczowych, w tym kleszczowego zapalenia mózgu (KZM), wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), grypy i zakażeń bakteriami pneumokokowymi, które stanowią jedno z największych zagrożeń dla zdrowia i życia – nie tylko dzieci, ale także osób po 55 roku życia. Po sukcesach samorządowych programów zdrowotnych zabezpieczających przed pneumokokami najmłodszych coraz więcej samorządów decyduje się na objęcie ochroną także osoby dorosłe. Są to działania o udowodnionej skuteczności, dają zarówno korzyści zdrowotne, jak i ekonomiczne.
— Najczęstszą przyczyną środowiskowych zakażeń układu oddechowego są Streptococcus pneumoniae — czyli pneumokoki, powodujące nawet do 75% potwierdzonych bakteriologicznie zapaleń płuc. Celem szczepienia przeciw pneumokokom jest zapobieganie rozwojowi inwazyjnej choroby pneukokokowej (IChP) stanowiącej do 10% zakażeń pneumokokowych, ale związanej z wysoką śmiertelnością (nawet do 50%). W Polsce, dla osób dorosłych zarejestrowana jest szczepionka skoniugowana PCV13. Stosowne badania w grupie ≥65 lat ze szczepionką pod akronimem CAPITA udowodniło, że szczepienie osób po 65 r.ż. redukuje liczbę zapaleń płuc o 50% a inwazyjnej postaci choroby o 75% — mówi prof. dr hab. med. Adam Antczak, specjalista chorób płuc, Kierownik Oddziału Klinicznego Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej, Prorektor ds. klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Coraz więcej samorządów – idąc za rekomendacjami ekspertów i mając na uwadze zdrowie swoich dorosłych mieszkańców – wprowadza programy polityki zdrowotnej chroniące dorosłych przed bakteriami pneumokokowymi. Takimi działaniami mogą pochwalić się już: Urząd Gminy Grębocice, Województwo Kujawsko-Pomorskie oraz Urząd Miasta Kielce.
— Dotychczas w ogólnym postrzeganiu kwestii profilaktyki zdrowotnej przez samorządy terytorialne, szczepienia przeciwko pneumokokom zazwyczaj utożsamiane były z potrzebą ochrony wyłącznie dzieci, zapominając o drugiej skrajnej grupie wiekowej również narażonej na zakażenia. Wśród osób dorosłych myśląc o szczepieniach, największy nacisk kładziono na profilaktykę grypy, zapominając o niebezpieczeństwie zakażeń pneumokokowych. Na szczęście podejście to ewoluuje i coraz więcej polskich samorządów dostrzega problem, i rozszerza zakres szczepień o pneumokoki, przyczyniając się do poprawy sytuacji zdrowotnej w regionie. Jako osoba, która na co dzień styka się z przypadkami zachorowań z ciężkimi powikłaniami, bardzo cieszy mnie ten fakt. Zawsze bardzo doceniam, gdy widzę, że samorządy nie są obojętne na zdrowie swoich mieszkańców. Wyrażam wielką nadzieję, że coraz więcej samorządów zaangażuje się w tego typu działania, tym bardziej że dają one szereg nieocenionych korzyści. Jednocześnie bardzo mnie cieszy fakt, że województwo warmińsko-mazurskie realizuje tak wiele programów dla swoich mieszkańców — mówi Sabina Szafraniec, Prezes Stowarzyszenia Parasol dla Życia działającego na rzecz osób poszkodowanych w wyniku zachorowań na choroby wywołane przez baterie otoczkowe w tym pneumokoki.
W województwie warmińsko-mazurskim realizowanych jest wiele, różnorodnych programów zdrowotnych w zakresie chorób zakaźnych.
— W trosce o mieszkańców naszego regionu od lat realizujemy różnego rodzaju działania wspierające ich zdrowie. Nasze decyzje zawsze poparte są analizą aktualnej sytuacji epidemiologicznej oraz rekomendacjami ekspertów medycznych i epidemiologów. W tej chwili, w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych nasze działania koncentrują się na kilku obszarach. W 2017 roku Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego przyjął do realizacji Program Polityki Zdrowotnej w zakresie profilaktyki i wczesnego wykrywania zakaźnych chorób odkleszczowych. Działania te zaplanowaliśmy do realizacji do 2021 roku. Nasze Województwo, z uwagi na endemiczne występowanie zakażonych kleszczy, odnotowuje wysoki współczynnik zapadalności na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), jest on prawie sześciokrotnie wyższy niż w Polsce. Od tego roku planujemy natomiast realizację programu profilaktycznego w zakresie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) – szczepimy dziewczęta w wieku 11-13 lat. Wirus ten odgrywa bardzo istotną rolę w powstawaniu raka szyjki macicy i jest również jedną z częstszych przyczyn rozwoju raka sromu. Warto pamiętać, że HPV to najczęstsza infekcja przenoszona drogą płciową — mówi Katarzyna Taperek- Grzędzińska, Główny Specjalista w Biurze Polityki Zdrowotnej Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego.
Na terenie miasta Olsztyn od 2017 roku realizowany jest także „Program profilaktyczny przeciwko zakażeniom pneumokokowym wśród dzieci urodzonych w 2015-2016 roku z terenu Miasta Olsztyna”. Całkowity koszt programu to 312 000 PLN. Program cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród rodziców. Podczas spotkania eksperci zachęcali do rozszerzania zakresu działań profilaktycznych – osoby dorosłe, szczególnie że nadal jest możliwość pozyskiwania alternatywnych środków finansowych.
— Jednym ze sposobów finansowania działań w obszarze zdrowia są środki unijne. Obecna perspektywa finansowa 2014-2020 daje taką możliwość. Dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego można zdobyć m.in. na: wdrożenie projektów profilaktycznych dotyczących chorób będących istotnym problemem zdrowotnym dla danego regionu. A takim istotnym problemem w przypadku województwa Warmińsko-Mazurskiego są choroby odkleszczowe, w tym przede wszystkim kleszczowe zapalenie mózgu i borelioza. Dlatego bardzo się cieszę, że Władze województwa Warmińsko- Mazurskiego zdecydowały się na sięgnięcie po te środki – to działania warte naśladowania, zwłaszcza że nie jest to takie trudne, jako może się wydawać. W ramach projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka stworzyliśmy szereg narzędzi, bezpłatnych materiałów, drukowane poradniki oraz stronę internetową, z których mogą Państwo korzystać. Zachęcam Państwa do podejmowania starań związanych z uzyskaniem dofinansowania ze środków UE, to wielka szansa na poprawę zdrowia lokalnej społeczności — mówi Edyta Masłowska-Parafian, ekspert ds. Funduszy Unijnych.
— Na spotkaniach regionalnych organizowanych w ramach projektu Zdrowie-Człowiek-Profilaktyka pokazujemy, że opracowanie pomysłu i planu działań, znalezienie partnerów, uzyskanie pozytywnej opinii decydentów oraz pozyskanie dodatkowych funduszy na program polityki zdrowotnej nie jest takie trudne, jak się może wydawać. Przygotowaliśmy również szereg bezpłatnych materiałów m.in. multimedia, drukowane poradniki oraz stronę internetową, z których mogą Państwo korzystać w codziennej pracy — mówi Tomasz Jan Prycel, Market Access Audit.
Spotkanie w Olsztynie zostało zorganizowane w ramach samorządowego cyklu p.t.: Zdrowie-Człowiek-Profilaktyka i zostało objęte honorowym patronatem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Partnerami merytorycznymi spotkania były organizacje działające na rzecz zdrowia dzieci: Stowarzyszenie Parasol dla Życia oraz Fundacja Aby Żyć.
