Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego przygotował ekspertyzę dotyczącą funkcjonowania samorządów. Opisał w niej m.in. lokalne układy władzy, słabość merytoryczną rad gmin, jak i uzależnienie od władzy mediów lokalnych. My, krok po kroku będziemy publikować każdy opisany w niej rozdział.
Przewagi wyborcze dotychczasowego włodarza
Już na samym starcie kampanii wyborczej posiada zasób w marketingu wyborczym niebagatelny: niemal pełną rozpoznawalność swojego nazwiska wśród wyborców. Przewaga ta, choć istotna, pozostaje względna. Korzyść z rozpoznawalności obarczona jest bowiem oceną dotychczasowego stylu sprawowania władzy i realnych osiągnięć wójta. Kontrkandydaci, chociaż nie tak rozpoznawalni, mogą korzystać z wizerunku nowej twarzy, świeżości, dystansu spojrzenia i młodej energii. Charakter bezwzględnej przewagi urzędującego wójta nosi możliwość zatrudniania w Urzędzie Gminy specjalistów od budowania wizerunku i marketingu politycznego.
[perfectpullquote align=”full” bordertop=”false” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Organizowanie w trakcie w kampanii wyborczej festynów z okazji oddania inwestycji do użytku np. placów zabaw i włączanie w to jeszcze radnych z danego okręgu, a z komitetów wyborczych włodarza, jest bardzo ogromną przewagą w stosunku do kontrkandydatów. Tym bardziej że ma to znamiona kampanii wyborczej urządzanej za publiczne pieniądze. Także pieniądze tych, którzy nie popierają polityk obecnych włodarzy. [/perfectpullquote]
Trwające wiele lat, a finansowane z pieniędzy podatników ocieplanie wizerunku wójta odbywa się przez organizowanie imprez lokalnych: festynów, koncertów, festiwali, zawodów sportowych, które obok dostarczenia mieszkańcom rozrywki przynoszą zyski wizerunkowe dla lokalnego włodarza.
Zniwelowanie tej przewagi wymagałoby w toku dalszych reform ustroju samorządowego wprowadzenie ograniczenia roli samorządu w powyższych obszarach. Zamiast zdominowania tego sektora przez mecenat władz lokalnych, wystarczyłoby utrzymywanie infrastruktury (domów kultury, strzelnic, stadionów, hal sportowych i widowiskowych, teatrów) i udostępnianie jej na równych zasadach wszystkim zainteresowanym podmiotom. Instytucje samorządowe nie powinny być miejscem pracy dla aktorów, sportowców, artystów.
Ostatnią, acz najistotniejszą przewagą dostępną zwłaszcza prezydentom większych miast jest budowanie nieracjonalnych ekonomicznie atrakcji turystycznych, służących tylko w części lokalnej społeczności. Symbolem takiej działalności stały się w Polsce aquaparki, lecz lista tego typu „inwestycji” jest dużo dłuższa. Porównanie kosztu obiektów o zbliżonych parametrach rodzi obawy znaczącej niegospodarności wielu samorządów.
Wszystkie wizerunkowe przewagi wyborcze, jakie uzyskuje wójt przez pełnienie swojej funkcji istnieją zatem już od pierwszej kadencji.
Zebrała Renata Szymaszko/ Ekspertyza Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego
