Testy dla polityków: pomysł czy konieczność?

Według petycji testy miałyby oceniać nie tylko wiedzę zawodową, ale również cechy osobowościowe, kulturę osobistą czy znajomość języka polskiego. Dodatkowo kandydaci musieliby wykazać się znajomością etyki, elastycznością oraz zdolnością reprezentowania różnych grup społecznych. Takie egzaminy miałyby dotyczyć wszystkich kandydatów – od szeregowych członków partii, przez radnych, po kandydatów na prezydenta, burmistrza czy wójta.

Propozycja została uzasadniona troską o poprawę jakości polityki, eliminację nepotyzmu oraz zwiększenie zaufania społeczeństwa do przedstawicieli władzy. Krytycy pomysłu wskazują jednak, że jest on sprzeczny z Konstytucją RP, która gwarantuje każdemu obywatelowi prawo do ubiegania się o funkcje publiczne.

Problemy w samorządach

Pomysł petycji wydaje się być reakcją na liczne przypadki niekompetencji, jakie można zaobserwować w polskim życiu publicznym, szczególnie na poziomie samorządowym. Jak zauważa nasza redakcja, wielu radnych nie zna podstawowych zasad funkcjonowania samorządu ani nawet statutu, który reguluje ich działania.

Często można odnieść wrażenie, że radni podpisują dokumenty, nie mając pełnej świadomości ich treści. Szkolenia, które mogłyby przygotować ich do pełnienia obowiązków, są rzadkością lub nie odbywają się wcale. Problem ten dotyczy zarówno radnych miejskich, powiatowych jak i gminnych.

Czy testy rozwiązałyby problem?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy wprowadzenie obowiązkowych testów poprawiłoby jakość polskiej polityki. Zwolennicy petycji twierdzą, że wyeliminowałoby to osoby nieprzygotowane i przypadkowe. Przeciwnicy argumentują, że takie działania ograniczyłyby demokrację i wprowadziły arbitralne kryteria oceny, które mogłyby być nadużywane.

Jedno jest pewne – obecna sytuacja pozostawia wiele do życzenia. Radni i inni politycy, niezależnie od szczebla, powinni posiadać przynajmniej podstawową wiedzę na temat swoich obowiązków oraz funkcjonowania struktur, w których pracują. W przeciwnym razie trudno oczekiwać od nich efektywnego działania na rzecz obywateli.

Wnioski na przyszłość

Być może rozwiązaniem byłoby wprowadzenie szkoleń obowiązkowych dla nowo wybranych radnych oraz egzaminy wewnętrzne organizowane przez partie polityczne, które nie naruszałyby praw obywatelskich. Kluczowe jest jednak, aby obywatele świadomie wybierali swoich przedstawicieli, a partie polityczne brały odpowiedzialność za jakość swoich kandydatów.

Czy petycja znajdzie poparcie w Senacie, czy zostanie odrzucona jako zbyt kontrowersyjna? Czas pokaże, ale jedno jest pewne – debata o jakości polskiej polityki dopiero się zaczyna.